نگارنده: دکتر سید محمود سامانی
مدرس دانشگاه و عضو گروه تاریخ پژوهشکده حج و زیارت
چکیده
دوران حیات امام هادی(ع)، با اواخر عصر اوّل و اوایل عصر دوم عباسی که هریک ویژگی خاصی دارند، همزمان بود. معتصم و واثق در عصر نخست، و متوکل، منتصر، مستعین و معتز در عصر دوم عباسی از خلفای معاصر آن حضرت بودند. تهای هریک از آنان، بنا به تناسب و اقتضائات زمان متغیر بود؛ البته همه آنان به حضرت به دیده دشمن مینگریستند و از جایگاه وی هراس داشتند. با توجه به شهادت امام در عصر معتز و ت سختگیرانه متوکل در برابر آن امام، این پرسش به نظر میرسد که خلفای قبل از آن دو، در قبال امام چه رفتاری در پیش گرفته بودند؟ آیا رفتار آنان با یکدیگر تشابه و تفاوتهایی داشته است؟ علل تنوع برخورد، ناشی از چه بوده است؟
پژوهش حاضر، با روش توصیفی ـ تحلیلی و پس از بررسی تطبیقی، به این نتیجه دست یافت که تفاوت عمدهای میان تهای کلی عباسیان وجود نداشته است؛ اما متوکل و معتز، به دلایلی در برابر امام هادی(ع) سختگیرانهتر عمل کردند و در نهایت، معتز به شهادت آن حضرت دست یازید.
نگارنده: جناب آقای دکتر بهمن زینلی
استادیار گروه تـاریخ دانشگاه اصفهان
چکیده
بحث و بررسی زندگانی ائمه علیهم السلام و تحلیل خصوصیات دوره ایشان و مسائل مربوط به جامعه و محیط آن بزرگواران، از جمله مباحث و مسائلی است که اگر به درستی صورت پذیرد و مبتنی بر اسناد صحیح و شیوهای کار آمد باشد، در تصحیح موضع و طرز نگرش معتقدان آن بزرگواران سهم بسزایی خواهد داشت. دوره امامت امام هادی علیه السلام، یکی از ادوار ویژه در تاریخ تشیع میباشد. این دوره، فاصله انتقال میان دو عصر متفاوت از دوران حکومت عباسیان به حساب میآید. حکمرانان عباسی با آگاهی از روحیه سـتمسـتیزی و احیاگری شیعه، همواره پیشوایان و رهبران آنان، از جمله امام هـادی(ع) را تحت مراقبت شدید گرفته و پیروانشان را زیر فشار قـرار مـیدادند. علاوه بر شرایط ی عمومی، شکلگیری قیامهای گروههای مختلف شیعه، رواج اندیشههای انحرافی، از جمله: شایعه تحریف قرآن، مسئله جبر و تفویض و فعالیت غالیانی چون: محمدبننصیر، فارسبنحاتم قزوینی و گـروه مـجسمه، شرایط بسیار پیچیدهای را فراهم ساخته بود. با توجه به شرایط فوق، امام هادی(ع) در چند جبهه و با چندین بحران مواجه بود که با برنامهای دقیق و منظم، به مواجهه با این چالشها میپرداخت.
در این مقاله، به شیوه توصیفی و تحلیلی به این سؤال پرداخته میشود که مهمترین چالشهای امام هادی(ع) در دوره امامتشان چه بوده؟ و شیوه رویارویی امام هادی(ع) با این مباحث چگونه بوده است؟ در پاسخ به این سؤالات، این فرضیهها مطرح است که امام هادی(ع) با سه چالش جدی، یعنی: خلافت عباسیان، جریانهای انحرافی و قیامهای احساسی شیعه مواجه بودند که با برنامهای دقیق، جامعه تشیع را از گزند پیامدهای این سه جریان حفظ کردند.
نگارنده: جناب آقای سعید نجفی نژاد
دانشجوی دکترای تاریخ اسلام دانشگاه آزاد نجفآباد.
چکیده
در آستانه غیبت دوازدهمین امام شیعیان امامیه، سختگیریهای فوقالعادهای از سوی عباسیان برای شیعیان اعمال میشده است. در این شرایط، یکی از مهمترین اقدامات امام هادی علیه السلام، زمینهسازی برای غیبت حضرت مهدی عجل الله فرجه بوده است. روایات فراوانی از پیامبر صلوات الله علیه و امامان پیش از امام هادی علیه السلام در مورد غیبت امام دوازدهم نقل شده است؛ اما در عصر امام هادی علیه السلام، فرآیند زمینهسازی برای غیبت، وارد عرصه عملیاتی شد. امام هادی علیه السلام با استفاده از ابزارهایی که در اختیار داشت، در کنار اطلاعرسانی این واقعه مهم، سازوکاری برای بهرهمندی شیعیان از وجود امام غائب در دوران غیبت صغری و از فقهای جامعالشرائط در عصر غیبت کبری فراهم نمود.
در این پژوهش، سعی میشود با تحلیل دادههای کتابخانهای، ضمن بررسی اقدامهای انجامشده توسط امام هادی علیه السلام در مورد زمینهسازی برای غیبت، نتایج حاصل از این فعالیتها درباره معرفی فقها به جامعه شیعیان نیز مورد ارزیابی قرار گیرد.
کافی جلد 6 صفحه 525 حدیث 5
درباره این سایت